Aktualności

          • V edycja Wojewódzkiego Konkursu "Szybuj bezpiecznie w internetowej chmurze"

          • Miło nam poinformować, iż dwoje uczniów naszej szkoły znalazło się w elitarnej grupie laureatów Wojewódzkiego Konkursu "Szybuj bezpiecznie w internetowej chmurze". BŁAŻEJ DYKSIŃSKI, uczeń klasy IV, uplasował się na II miejscu - w nagrodę otrzymał wysokiej klasy tablet. MAJA ŚWIERCZYŃSKA, uczennica klasy I, zdobyła wyróżnienie - w nagrodę otrzymała dwuterabajtowy dysk zewnętrzny.

            Celem konkursu było upowszechnienie wśród dzieci i młodzieży zasad bezpiecznego korzystania z Internetu oraz zwiększanie wiedzy uczniów i ich rodziców na temat wykorzystania Internetu w życiu społecznym, publicznym i gospodarczym. Jego organizatorami były Świętokrzyskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego oraz Komenda Wojewódzka Policji w Kielcach. Przedsięwzięciu patronował marszałek województwa Adam Jarubas.

            O nas w prasie...

            Gratulacje!

             

             


             

          • Przedszkolaki w Kielcach

          • 16 czerwca 2015r. dzieci z oddziału przedszkolnego i kl.III,  wybrały się do Teatru Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach na przedstawienie „Dziadki, dziatki”. Spektakl, w dowcipny a zarazem przewrotny sposób poruszał temat relacji dziadka i wnuka. Malował obraz dziadka, który ma w sobie dziecko i dziecka, które ma w sobie obraz dziadka. Wszyscy świetnie bawili się oglądając pełne humoru przedstawienie. Po spektaklu odbyło się spotkanie z aktorem, które przygotowała i poprowadziła pani Beata Orłowska. Dzieci zostały zapoznane z różnymi rodzajami lalek teatralnych, poznały rekwizyty potrzebne aktorom podczas  przedstawienia oraz wzięły udział w ćwiczeniach artykulacyjnych.

            Następnie dzieci miały przyjemność zobaczyć z bliska jak wygląda praca strażaków. W tym celu odwiedziły Państwową Straż Pożarną w Kielcach. Dzięki życzliwości gospodarzy dzieci mogły oglądać samochody i sprzęt pożarniczy. Wysłuchały również opowieści o trudnej, odpowiedzialnej i niebezpiecznej pracy strażaka oraz akcjach ratowniczo-gaśniczych. Niebywałą atrakcją  była możliwość przymierzenia stroju strażaków, wejście do wozu strażackiego.

            Nie mniej radości sprawił dzieciom pobyt w Muzeum  Zabawek i Zabawy - najstarszym i najwiekszym muzeum zabawek w Polsce. Zobaczyły jak wygladają lalki w innych stronach świata, zabawki historyczne i ludowe, modele samolotów, samochodów, statków, kolejkę elektryczną. Zwiedzanie muzeum było dla dzieci niezwykłą przygodą.

            Wszystkim dzieciakom bardzo podobała się wycieczka. Zainspirowane spektaklem bardzo chętnie bawią się w teatr.

             

          • I Gminny Przegląd Talentów w Językach Obcych

          • Uczennice naszej szkoły: ZUZANNA JAŚKIEWICZ (Kl. II) i KATARZYNA LEWANDOWSKA (kl.II) zdobyły I miejsce w I Gminnym Przeglądzie Talentów w Językach Obcych, organizowanym przez Szkołę Podstawową im. Prymasa Tysiąclecia w Mieczynie.

            zdjęcia

          • Warto pojechać w Bieszczady

          • W dniach od 8 do 12 czerwca uczniowie naszej szkoły razem z uczniami Szkoły Podstawowej w Cieślach, uczestniczyli w Zielonej Szkole w Bieszczadach.

            To były niesamowite chwile, obfitujące wspaniałymi wydarzeniami.....

            Już pierwszego dnia pobytu, pływając statkiem po Zalewie Solińskim mogliśmy podziwiać walory krajobrazowe ,, Bieszczadzkiego Morza”. Kolejnego dnia, przełamując swoje słabości, wyruszyliśmy na górski szlak. Niektórzy z nas, walcząc z bólem i zmęczeniem,  zdobyli swój pierwszy w życiu szczyt - Tarnicę -  najwyższy szczyt w polskich Bieszczadach (1 346 m n.p.m.) Wszyscy mogą być dumni, bo choć bolały nogi, brakowało tchu, a słońce przypiekało, to jednak podczas górskich wędrówek nikt  się nie poddawał, nikt nie zostawał w tyle.

            W kolejnym dniach naszej "Zielonej szkoły" zwiedziliśmy największą w Polsce zaporę wodną w Solinie oraz Zespół Elektrownii Wodnych "Solina – Myczkowice". Spacerowaliśmy po rezerwacie ,,Kozieniec”, gdzie ze specjalnie wybudowanych tarasów widokowych, mogliśmy podziwiać bieszczadzką panoramę. Dotarliśmy także na szczyt góry Bezmiechowej k. Leska, zwanej   Świętą Górą Szybowników, gdzie znajduje się ośrodek szkolenia pilotów. W ośrodku tym, pierwsze kroki  stawiali legendarni polscy lotnicy, bohaterowie bitwy o Anglię. Mogliśmy z bliska zobaczyć te wielkie, białe "ptaki". 

            Na długo w naszej pamięci zostanie Ogród Biblijny przy Caritas w Myczkowicach, w  którym  wydarzenia   Starego i Nowego Testamentu zilustrowane są egzotyczną szatą roślinną (ponad 110 gatunków). Oprócz ogrodu zobaczyliśmy tam również kilkadziesiąt ciekawych gatunków zwierząt zamieszkujących mini - zoo oraz Centrum Kultury Ekumenicznej, czyli  200 miniatur cerkwi i kościołów drewnianych zebranych na obszarze niewielkiego parku.
            Jak na szkołę przystało, uczestniczyliśmy w warsztatach ceramicznych, podczas których lepiliśmy  figury aniołów i różne ozdoby z gliny, a na kole  garncarskim wykonaliśmy swoje pierwsze dzieła,...zabraliśmy je ze sobą do domu.

            To nie koniec zwiedzania...

            Odwiedziliśmy też Sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości w Polańczyku i Sanktuarium Świętego Andrzeja Boboli w Strachocinie.Poznaliśmy historię tych świętych miejsc.

            Ostatniego dnia pobytu w Bieszczadachi, mogliśmy zwiedzić Sanok oraz znajdujące się w tym mieście  Muzeum Budownictwa Ludowego o niepowtarzalnym klimacie prawdziwie magicznego miejsca, skłaniającego do refleksji o czasie i przemijaniu. Sanocki skansen pozwolił nam poznać dawno już zapomniane drewniane domy, szkoły i świątynie.

            Podczas pobytu w Bieszczadach, mogliśmy  nie tylko zwiedzać i podziwiać piękne zakątki, poznaliśmy też historię tego regionu Polski. Ponadto uczyliśmy się też zdyscyplinowania, samodzielności i gospodarności, a w wolnym czasie rozwijaliśmy swoje talenty sportowe, taneczne, bądź kulinarne -  piekąc  kiełbaski przy ognisku.

            Natalia Robak

            uczennica kl. IV

             


             

          • Ekologia i my

          • W bieżącym roku szkolnym przystąpiliśmy do Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego „Zbieraj baterie”. W ramach powyższego projektu został zorganizowany konkurs szkolny na największą liczbę zebranych baterii i akumulatorów. Łączna ilość zebranych baterii  wyniosła 1648 sztuk. Zużyte baterie i akumulatory zostały przekazane do Zakładu Gospodarki Komunalnej Organizacja Odzysku Biosystem S.A., gdzie zostaną zutylizowane w sposób bezpieczny  dla środowiska. Konkursowi towarzyszyły również zajęcia edukacyjne o tematyce ekologicznej. 

            Drugą akcją recyklingową była zbiórka plastikowych nakrętek „Nakręć się i pomagaj z uśmiechem” .- Część nakrętek została przekazana jako pomoc dla Kamili Ścisłowskiej z Kozłowa , a pozostałe do Urzędu Gminy w Krasocinie.  Laureatami konkursu „Zakręcona Akcja – Zbiórka Nakrętek” zostali: Natalia Robak (kl. IV), Klaudia Raczyńska (kl. „0”), Przemysław Grabiec (kl. I), Oliwier Włodarczyk (kl. III), Kacper Klim (Kl. IV). Natomiast największą aktywnością w zbieraniu baterii wykazała się Oliwia Wijas (kl. IV) – 892 sztuki. Kolejne miejsca zajęli: Wiktor Ślęzak (kl.IV), Dawid Paluch (kl. „0”), Katarzyna Lewandowska (kl. II). Nagrodami w obu konkursach było: sfinansowanie wycieczek szkolnych, dofinansowanie wyjazdu na Zieloną Szkołę, bilety do cyrku. Wszyscy uczestniczący w akcjach ekologicznych otrzymali słodkie upominki.

                        Cieszy fakt tak dużej świadomości ekologicznej, ogromnego zaangażowania uczniów i rodziców. 

          • Ks. Józef Dzwonek w naszej szkole

          • Ksiądz Józef Dzwonek, pisarz i poeta. Pochodzi z parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Łopusznie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1961 roku. Obecnie mieszka w Katowicach. Jego pasją są podróże, wielokrotnie wyjeżdżał do krajów Europy, Azji, Afryki i Ameryki Południowej. Jest autorem ponad 30 książek. Należy do Związku Literatów Polskich w Warszawie i Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego w Katowicach. Jego wiersze publikowane były w prasie katolickiej oraz czasopismach lokalnych. Ksiądz pasjonat w szczególności wspiera szkoły: chętnie odpowiada na ich zaproszenia, opowiada uczniom o podróżach, prezentuje swój dorobek pisarski i artystyczny.

                        Z okazji Dnia Dziecka, w dniu 2 czerwca, już po raz czwarty odwiedził naszą szkołę. Jego wizyta jak zwykle budziła duże emocje. Były podróżnik barwnie i obrazowo opowiadał o swoich przeżyciach i przygodach. Podczas spotkania uczniowie otrzymali  upominki w postaci  ubrań, maskotek, słodyczy i przyborów szkolnych. Ksiądz ofiarował również prezenty dla szkoły: książkę oraz 300 złotych. Spotkanie zakończyło się wspólnym śpiewem. Za okazaną dobroć i przychylność  podarowaliśmy księdzu ozdobny  kubek ze zdjęciem z  uroczystości  szkolnej. Dyrektor  p. Zdzisława Mąkosa pogratulowała gościowi jego wspaniałego dorobku  i wyraziła uznanie za sentyment dla szkoły. Gromkimi brawami pożegnaliśmy „Przyjaciela naszej szkoły”.

          • "Zwierzaki to nie pluszaki"

          • Sukcesem naszych uczniów zakończył się etap powiatowy  V Ogólnopolskiego Konkursu Plastycznego ,,Bezpiecznie na wsi- zwierzaki to nie pluszaki". Konkurs organizowany był przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - placówka terenowa we Włoszczowie. Spośród 300 prac z 15 szkół podstawowych z terenu powiatu włoszczowskiego laureatami zostali:  w I grupie wiekowej - II miejsce - NIIKOLA WIJAS, kl. "0", w  II grupie wiekowej -  II miejsce -WIKTOR ŚLĘZAK, kl.IV

            Celem konkursu było promowanie pozytywnych zachowań związanych z pracą i zabawą na terenach wiejskich, poszerzanie wiedzy dzieci na temat bezpieczeństwa i higieny pracy w gospodarstwie rolnym, ze szczególnym uwzględnieniem zapobiegania wypadkom z udziałem zwierząt gospodarskich, a także rozbudzanie i rozwijanie wrażliwości estetycznej oraz indywidualnych zdolności twórczych uczniów szkół podstawowych.

            Gratulujemy!

             

          • 26 maja - Dzień Matki

          • "Ona mi pierwsza pokazała księżyc
            i pierwszy śnieg na świerkach,
            i pierwszy deszcz.

            Byłem wtedy mały jak muszelka..."

            Z okazji Twojego Dnia Mamo...za wczoraj i dziś...zawsze tak samo, każdym czułym serca uderzeniem i każdym z niego płynącym życzeniem zdrowia, sił i codziennej radości wraz ze słowami największej wdzięczności. Za wszystkie dla mnie trudy i starania składam Ci dzisiaj podziękowania.
             

          • W TOKARNI I KRAJNIE BYŁO BARDZO FAJNIE

          • 22 maja udaliśmy się (kl. I - VI ) na wycieczkę do Parku Rozrywki i Miniatur Sabat-Krajno oraz do Parku Etnograficznego w Tokarni. Nie zniechęciła nas rześka początkowo aura, jednakże pierwsze kroki skierowaliśmy do pomieszczenia zamkniętego w którym mieściło się kino 3D. Seanse filmowe, w których uczestniczyliśmy dostarczyły nam mocnych wrażeń;
            m. in. zjazd na rollercoasterze czy podróż do krainy fantastycznych zwierząt, które mieliśmy okazję poznać z bardzo bliska, a niektóre nawet od środka.  


                  Następnie pod opieką przewodnika przeszliśmy do Alei Miniatur ,,Wonderful World'', gdzie odwiedziliśmy prawie wszystkie kontynenty. Obejrzeliśmy miniaturę Watykanu, Kremla, wieży Eiffla czy nieistniejącego już World Trade Center.
                  Kolejnym punktem programu był skansen w Tokarni. Tam, cofając się w czasie zobaczyliśmy, jak żyli, pracowali, podróżowali ludzie od XVII do XX wieku. Obejrzeliśmy unikatowe zabytki architektury drewnianej dawnej polskiej wsi i małych miasteczek,
            w otoczeniu lasów i pachnących ziołami  łąk, w sąsiedztwie pachnących rabat z kwiatami, ogródków oraz alejek.
            Miejsce to upodobali sobie reżyserzy polscy i zagraniczni; Filip Bajon kręcił tu ,,Śluby Panieńskie'', Joanna i Krzysztof Krauze film pt. ,,Papusza'', filmowcy z Bollywood wykorzystali w swoich produkcjach wiatraki i kościół z Rogowa.
                  Kiedy już nasyciliśmy oczy pięknymi krajobrazami i zakupiliśmy pamiątki oraz zjedliśmy pyszne lody, udaliśmy się w drogę powrotną.   Zdjęcia

             

        • Plebiscyt "Belfer Roku"

          • Plebiscyt "Belfer Roku"

          • "Nauczyciel to ktoś, kto widzi w każdym dziecku wyjątkową osobę i zachęca je do rozwijania jego indywidualnych talentów oraz mocnych stron".

            Z ogromną przyjemnością zawiadamiamy, że p. MAŁGORZATA BLAUTT, nauczycielka naszej szkoły, zdobyła I MIEJSCE w  Plebiscycie "Belfer Roku" w powiecie włoszczowskim.

                                                                                                                 Wielkie gratulacje p. Małgosiu!

          • Konkurs Recytatorsko - Graficzny "Magia Poezji Juliana Tuwima"

          • Kolejnym sukcesem zakończył się udział uczniów naszej szkoły w Międzyszkolnym Konkursie Recytatorsko - Graficznym "Magia poezji Juliana Tuwima", organizowanym przez Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Kielcach. Konkurs organizowany był pod patronatem Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty, p. Małgorzaty Muzoł.

            BŁAŻEJ DYKSIŃSKI, uczeń klasy IV, został laureatem części graficznej tego konkursu. Jego praca; ilustracja do wiersza "Idzie Grześ przez wieś"  została wysoko oceniona przez komisję konkursową - I MIEJSCE.

            Kolejny raz gratulujemy Błażejowi!

            .....

          • VII Wojewódzki Konkurs Wiedzy o Janie Pawle II "Patron Najgodniejszy"

          • W dniu 19 maja trzyosobowa reprezentacja naszej szkoły w składzie: BŁAŻEJ DYKSIŃSKI, NATALIA ROBAK, OLIWIA WIJAS, uczniowie klasy IV, uczestniczyli w VII Wojewódzkim Konkursie Wiedzy o Janie Pawle II. Konkurs organizowany był  przez Zespoł Szkół im. Jana Pawła II w Brzezinach, pod honorowym patronatem Kardynała Stanisława Dziwisza Arcybiskupa Metropolity Krakowskiego oraz Wójta Gminy Morawica p. Mariana Burasa.

            Miło nam poinformować, że komisja konkursowa w sposób szczególny wyróżniła naszych uczniów, którzy zmagajac się z zadaniami dotyczącymi życia naszego Patrona, nie popełnili żadnego błędu, a tym samym  zdobyli zaszczytne I MIEJSCE.

            ...zdjęcia

            Gratulujemy!

          • TURNIEJ BADMINTONA

          • W dniu 18.05.2015 r. zakończono Finał powiatowy Świetokrzyskiej Ligi Badmintona Szkół Podstawowych. Zawody odbyły się we Włoszczowie. Nasi uczniowie zdobyli:

            I MIEJSCE - drużyna chłopców

            II MIEJSCE - druzyna dziewcząt

            W klasyfikacji indywidualnej zwyciężyli:

            BARTŁOMIEJ JANIKOWSKI, kl. VI - I MIEJSCE

            KAMIL ŚWIERCZYŃSKI, kl. VI - II MIEJSCE

            JAKUB KANTAREK, kl.V - III MIEJSCE

            Zwycieskim druzynom gratulujemy i życzymy sukcesów w finale wojewódzkim, który odbędzie się 28 maja w Zagnańsku.

          • IX Gminny Turniej Wiedzy o Janie Pawle II

          •  „Sport, kształtując charaktery, ucząc szlachetnego współzawodnictwa i solidarności w wysiłku, może być wyrazem najwyższych wartości ludzkich i społecznych". Słowa te, skierowane  przez Jana Pawła II do sportowców Cracovii (ukochanego klubu Karola Wojtyły) podczas IV edycji "Karol Wojtyła Cup",  towarzyszyły uczestnikom IX już Gminnego Turnieju Wiedzy o Janie Pawle II, organizowanego przez naszą szkołę.

            W dniu 18 maja trzyosobowe reprezentacje szkół z terenu Gminy Krasocin oraz gościnnie uczniowie Szkoły Podstawowej w Kozłowie, zmierzyły się z zadaniami dotyczącymi życia i pontyfikatu Świętego już Jana Pawła II – najgodniejszego Patrona naszej szkoły.

                        W bieżącym roku szkolnym turniej zmienił nieco formę. Uczestnicy musieli wykazać się nie tylko wiedzą, ale także sprawnością fizyczną, cierpliwością, precyzją, sprytem i pomysłowością.

                        Po bardzo wyrównanych zmaganiach, drużyny uplasowały się na następujących pozycjach: I miejsce – Szkoła Podstawowa W Krasocinie, II miejsce – Szkoła Podstawowa w Cieślach i w Kozłowie, III miejsce – Szkoła Podstawowa w Olesznie.

                        Zwycięskie drużyny otrzymały puchary, dyplomy i nagrody ufundowane przez sponsorów: Ks. Proboszcza Jerzego Koronę, Ks. Kamila Banasika, p. Sebastiana Tracza i p. dyrektor Zdzisławę Mąkosę, którym składamy serdeczne podziękowania.

                        Dziękujemy także wójtowi Gminy Krasocin, p. Ireneuszowi Gliścińskiemu, który zaszczycił nas swoją obecnością.

                        Mamy nadzieję, że wszyscy uczestnicy turnieju spędzili w naszej szkole miłe chwile i chętnie wrócą do nas za rok...zdjęcia

          • VI GMINNA BIESIADA PROFILAKTYCZNA

          • W dniu 29 kwietnia, Klub 4H z naszej szkoły już po raz szósty uczestniczył w  Gminnej Biesiadzie Profilaktycznej, organizowanej przez Szkołę Podstawową im. Prymasa Tysiąclecia w Mieczynie. Hasło tegorocznej biesiady: „Zdrowo żyć = pięknie żyć”. Członkowie Klubów 4H z terenu Gminy Krasocin, pokazali jak należy żyć, aby życie to „było piękne”. Obejrzeliśmy spektakl  „Spętani”. Tytuł sztuki nawiązywał do tego, co zobaczyliśmy na scenie: ludzi uzależnionych od nikotyny, alkoholu, narkotyków, komputera, przemocy, dosłownie przywiązanych do nałogu.  Młodzi artyści pokazali nam, że nawet dla ludzi pogrążonych w nałogu jest nadzieja. Jeśli tylko spotkamy na swojej drodze dobrych ludzi i pozwolimy im sobie pomóc, możemy wyzwolić się z uzależnienia. Nastrój jaki towarzyszył przedstawieniu oraz oprawa muzyczna, skłoniły widzów do zadumy i refleksji nad tym, co tak naprawdę jest w życiu najważniejsze.

          • KONKURS FOTOGRAFICZY "Przyłapani na czytaniu"

          • W konkursie fotograficznym ogłoszonym przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Krasocinie, BŁAŻEJ DYKSIŃSKI, uczeń klasy IV zdobył I MIEJSCE.

            Celem konkursu było promowanie czytelnictwa za pomocą różnych mediów.  Konkurs fotograficzny, miał pokazać, że czytanie może stanowić zarówno  przyjemność i  rozrywkę, a także  jedną z atrakcji, którymi wypełniamy  wolny czas. Zdjęcia wykonane na konkurs  pokazywały, jak i gdzie (w domu, w miejscach publicznych takich jak ulica, park, przychodnia, sklep, autobus itp.) czytamy.

                                                           Gratulujemy Błażejowi

          • "Zakręcona zakładka do książki"

          • Dużym echem odbił się udział uczniów naszej szkoły w konkursie "Zakręcona zakładka do książki".

            W konkursie tym, organizowanym przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Krasocinie, zdobylismy szereg nagród:

            I MIEJSCE - MAJA ŚWIERCZYŃSKA, uczennica kl.I

            II MIEJSCA - KACPER NAPORA (kl.II)

                                 WIKTOR ŚLĘZAK (kl.IV)

                                 OLIWIA WIJAS (kl.IV)

            III MIEJSCA - DARIA KACZMARCZYK (kl.IV)

                                  NATALIA SZACHNIEWICZ (kl.III)

            Wszystkim nagrodzonym serdecznie gratulujemy!

          • XVI EDYCJA KONKURSU GEOLOGICZNO - ŚRODOWISKOWEGO

          • WIKTOR ŚLĘZAK - uczeń klasy IV, został laureatem XVI Edycji Konkursu Geologiczno - Środowiskowego "NASZA ZIEMIA, ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO"

            Dzięki najstarszym skamieniałościom wiemy, że życie rozwija się na Ziemi od około 3,5 mld lat. W tak długim okresie czasu pojawiły się najdziwniejsze organizmy, które zasiedliły niegościnne nieraz i odludne zakamarki prawie całej planety. Wszystko zaczęło się w głębinach pradawnych mórz. Później skolonizowane zostały lądy, aż w końcu rozpoczął się nowy, śmiały eksperyment, który całkowicie odmienił oblicze Ziemi – podbój przestworzy!...wiecej

          • DZIEŃ TELEFONÓW ZAUFANIA DLA DZIECI

          • Co roku 17 maja  obchodzony jest Dzień Telefonów Zaufania dla Dzieci. Inicjatorem tego święta jest Child Helpline International – organizacja zrzeszająca telefony zaufania dla dzieci ze 145 krajów świata. Polskie obchody Dnia Telefonów Zaufania dla Dzieci 2015 organizowane są przez Fundację Dzieci Niczyje.

            W Polsce działa wiele telefonów pomocowych dla dzieci i młodzieży. Różny jest ich zasięg oraz profil tematyczny. Nieliczne telefony zaufania dla dzieci, dzięki współpracy z polskimi operatorami telekomunikacyjnymi, mają zasięg ogólnopolski i są bezpłatne dla wszystkich korzystających z ich oferty. Dzieci powinny znać te numery, by w trudnych sytuacjach życiowych mogły uzyskać pomoc i wsparcie nawet wtedy, gdy wstydzą się bądź boją powiedzieć o swoich problemach rodzicom lub opiekunom. Razem z konsultantami telefonów zaufania, mogą zastanowić się, jak powiedzieć o trudnościach rodzicom, czy nauczycielom, kogo w swoim środowisku poprosić o pomoc.